Humanizacja procesu leczenia według prof. Zbigniewa Izdebskiego
1.03.2023
Profesor Zbigniew Izdebski, pedagog i seksuolog, specjalista w zakresie poradnictwa rodzinnego wygłosił 1 marca 2023 r. w Centrum Medycyny Inwazyjnej UCK GUMed wykład pt. Humanizacja procesu leczenia i komunikacja kliniczna pomiędzy pacjentem a personelem medycznym przed i w czasie pandemii COVID-19 stanowiący podsumowanie projektu pod tym samym tytułem, który zrealizował wraz z kierowanym przez siebie zespołem. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele władz GUMed: rektor prof. Marcin Gruchała, prorektor ds. klinicznych prof. Edyta Szurowska i dziekan Wydziału Lekarskiego prof. Radosław Owczuk, a także członkowie dyrekcji UCK: dyrektor naczelny Jakub Kraszewski, dyrektor ds. lecznictwa, lekarz naczelny dr hab. Tomasz Stefaniak oraz lek. Adam Sudoł, zastępca dyrektora naczelnego ds. logistyki medycznej.
Podczas prelekcji omówione zostały zagadnienia związane z humanizacją medycyny – interpretacją tego pojęcia, potrzebami pacjentów w zakresie komunikacji z personelem medycznym oraz jej najważniejszych aspektów w opinii zarówno pacjentów, jak i pracowników placówek ochrony zdrowia.
– Najwięcej pacjentów jako najważniejszy aspekt humanizacji procesu leczenia wskazało jasną i zrozumiałą komunikację, podczas gdy medycy za najistotniejsze uznali staranność i dokładność wykonywanych działań – mówił prof. Zbigniew Izdebski. – W podziale na poszczególne grupy zarówno dla lekarzy, jak i ratowników medycznych największe znaczenie ma staranność pracy. Inaczej jest w przypadku grupy pielęgniarskiej, gdzie za najważniejsze uznano indywidualne podejście do pacjenta.
Jak podkreślał ekspert, istotne jest, aby lider interdyscyplinarnego zespołu medycznego umiał we właściwy sposób określić priorytety w zakresie komunikacji. Profesor omówił również największe utrudnienia w jej prawidłowym prowadzeniu. Wskazał, że zdaniem lekarzy głównym problemem jest nadmierna biurokracja, zdaniem pielęgniarek – zbyt mała liczba personelu, natomiast według ratowników medycznych – roszczeniowa postawa pacjenta lub jego rodziny.
prof. Zbigniew Izdebski
Drugą z najważniejszych kwestii poruszonych podczas wykładu był wpływ pandemii COVID-19 na takie aspekty opieki zdrowotnej, jak dostęp pacjenta do lekarza, łatwość i szybkość uzyskania pomocy czy poprawa lub pogorszenie stanu zdrowia respondentów w tym okresie. Omówiony został również temat wypalenia zawodowego pracowników ochrony zdrowia oraz najpopularniejszych sposobów łagodzenia przez nich stresu.
– Niewielu pacjentów mówiło o poprawie procesu leczenia i diagnostyki w wyniku pandemii COVID-19. Jeśli wskazywali jakiś pozytywny aspekt, zwykle było to łatwiejsze uzyskanie recepty. Do największych problemów należały natomiast utrudnienia w kontakcie z lekarzem, brak możliwości wykonania badań oraz przekładanie zabiegów na późniejsze terminy – wyjaśniał prof. Zbigniew Izdebski.
Zarówno dla pacjentów jak i personelu medycznego okres pandemii okazał się niezwykle stresujący. Spośród medyków uczestniczących w badaniu i potwierdzających korzystanie z używek w celu obniżenia napięcia psychicznego lekarze sięgali najczęściej po alkohol oraz leki z grupy antydepresantów. Pielęgniarki korzystały leków i suplementów uspokajających lub nasennych, a także z wyrobów tytoniowych. Wśród ratowników medycznych obok tych samych substancji dominował alkohol.
Mimo dostępnych ofert pomocy psychologicznej i psychiatrycznej zaledwie połowa respondentów dostrzegających konieczność skorzystania z niej rzeczywiście zdecydowała się na taki krok. Były to przede wszystkim osoby już odczuwające wypalenie zawodowe. W mniejszości znaleźli się ci, u których wystąpiły dopiero pierwsze jego oznaki lub u których objawy nie były obecne. Wszyscy badani pracownicy ochrony zdrowia podkreślali ponadto pogorszenie relacji rodzinnych i koleżeńskich w wyniku pandemii COVID-19.
od lewej: prof. Zbigniew Izdebski, dr hab. Tomasz Stefaniak, dr Anna Ratajska, dr Sylwia Barsow, dr Alina Wilkowska, dr Aleksandra Stańska
Wykład prof. Izdebskiego stanowił jednocześnie początek debaty, w której oprócz Profesora wzięli udział zaproszeni specjaliści: dr Anna Ratajska z Katedry Humanizacji Medycyny i Seksuologii Collegium Medicum Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im. dr. J. Biziela w Bydgoszczy, dr hab. Tomasz Stefaniak – dyrektor ds. lecznictwa UCK, dr Sylwia Barsow – kierownik Samodzielnego Zespołu Psychologów UCK, asystent w Klinice Anestezjologii i Intensywnej Terapii GUMed, dr Aleksandra Stańska – adiunkt w Zakładzie Badań nad Jakością Życia GUMed oraz dr Alina Wilkowska – adiunkt w Klinice Psychiatrii Dorosłych GUMed.
Eksperci podzielili się swoimi opiniami nt. poszczególnych zagadnień poruszonych podczas wykładu. Podkreślali konieczność nauczania bardziej skutecznej komunikacji medycznej w bardziej efektywny sposób. Wskazywali również na konieczność szkolenia personelu medycznego w tym zakresie, gdyż w procesie komunikacji z pacjentem uczestniczą nie tylko lekarze, ale wszystkie osoby, z którymi ma on bezpośredni kontakt, gdy zgłasza się po pomoc.
Zapis transmisji z wydarzenia dostępny jest na kanale GUMed na YouTube.
fot. Paweł Sudara/GUMed