Specjalistka GUMed koordynatorem Grupy Roboczej PTPAiIO

6.12.2022

Kierownik Zakładu Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Opieki GUMed dr hab. Wioletta Mędrzycka-Dąbrowska, prof. uczelni została powołana na koordynatora Grupy Roboczej Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki (PTPAiIO). Zadaniem instytucji jest wypracowywanie zaleceń oraz rekomendacji Towarzystwa dotyczących różnych obszarów działania pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, nawiązywanie współpracy z różnego rodzaju towarzystwami, konsultantami krajowymi i wojewódzkimi, ekspertami z innych dziedzin oraz pomoc w rozwiązywaniu zgłaszanych przez pielęgniarki problemów z zakresu anestezjologii i intensywnej opieki.

dr hab. Wioletta Mędrzycka-Dąbrowska, prof. uczelni

– W Grupie Roboczej działam jako członek od 2011 r. – wyjaśnia prof. Mędrzycka-Dąbrowska. – W tym okresie zostało przeze mnie wypracowanych kilka bardzo ważnych zaleceń, które związane są z zapewnieniem bezpieczeństwa pacjentowi oddziału anestezjologii i intensywnej terapii. Obecnie są one wdrażane we wszystkich oddziałach w Polsce.

Wytyczne przygotowane przez specjalistkę dotyczą m.in. pielęgnacji jamy ustnej u pacjentów wentylowanych mechanicznie w oddziale intensywnej terapii (OIT), ochrony przed uszkodzeniami powierzchni ich oczu oraz bezpieczeństwa pacjenta w praktyce anestezjologicznej.

– W obszarze pielęgnacji jamy ustnej u pacjentów dokonał się ogromny postęp, jednakże nie jest on wystarczająco wdrażany w praktyce klinicznej w Polsce – tłumaczy prof. Wioletta Mędrzycka-Dąbrowska. – Wynika to najprawdopodobniej z braku fachowego piśmiennictwa w języku polskim. Zapalenie płuc wciąż jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na całym świecie.

Flora jamy ustnej oraz płytek nazębnych jest złożona, a przeniesienie tworzących ją mikroorganizmów do układu oddechowego może spowodować wystąpienie odrespiratorowego zapalenia płuc. Działania profilaktyczne podejmowane na rzecz chorób przyzębia oraz zapobieganiu zakażeniom szpitalnym są istotne u każdego pacjenta, niezależnie od tego, na jakim oddziale przebywa. W przypadku chorego hospitalizowanego w oddziale intensywnej terapii, problem ten przybiera jednak na znaczeniu. Ma to związek z ciężkim stanem pacjentów, a także ilością czynności diagnostyczno-leczniczych podejmowanych w celu ratowania życia.

– U chorych przebywających w OIT, m.in. na skutek zastosowania wentylacji mechanicznej i głębokiej sedacji, dochodzi często do upośledzenia naturalnych mechanizmów obronnych oka, takich jak odruchowe zamykanie powiek czy produkcja łez. Zaburzenia te mogą doprowadzić do uszkodzenia powierzchni oka, które – jeżeli w porę nie zostanie zauważone – może skutkować poważnymi zaburzeniami widzenia, ze ślepotą włącznie – podkreśla prof. Mędrzycka-Dąbrowska.

Jednym z nadrzędnych postulatów podpisanej w 2010 r. Deklaracji helsińskiej o bezpieczeństwie pacjenta w praktyce anestezjologicznej, było właściwe oznakowanie strzykawek. W dokumencie tym wskazuje się na dominującą rolę anestezjologii w promowaniu i utrzymaniu jak najwyższego poziomu bezpieczeństwa pacjenta w okresie okołooperacyjnym. Oznakowanie strzykawek powinno w jak największym stopniu eliminować ryzyko błędu. Na świecie istnieją wystandaryzowane zalecenia dotyczące etykietowania strzykawek zawierających leki stosowane w czasie znieczulenia. W wielu krajach przyjęto ten sam kod kolorów do zidentyfikowania grup terapeutycznych leków najczęściej stosowanych podczas znieczulenia z zamiarem stworzenia międzynarodowego systemu standardu.

– Możliwość występowania zdarzeń niepożądanych wynikających z nieprawidłowego oznakowania leków w anestezjologii jest większa niż w innych specjalnościach. Jest to związane z drogą i szybkością podawania silnie działających leków – dodaje prof. Mędrzycka-Dąbrowska. – Dużą rolę odgrywają czynniki ludzkie. Istniejące w Polsce systemy oznakowania leków przygotowywanych do znieczulenia nie są bezpieczne, dlatego podjęłam się przygotowania zaleceń mających na celu ich ujednolicenie.

Opracowane przez prof. Wiolettę Mędrzycką-Dąbrowską wytyczne dostępne są w formie publikacji:

• pielęgnacja jamy ustnej i dróg oddechowych u pacjentów OIT:
  
  • Pilch D., Mędrzycka-Dąbrowska W., Snopek B. Wytyczne pielęgnacji dróg oddechowych pacjentów dorosłych wentylowanych mechanicznie w oddziale intensywnej terapii. Pielęgniarstwo w Anestezjologii i Intensywnej Opiece 2015; 1: 33-40
    
  • Pilch D., Mędrzycka-Dąbrowska W. Wytyczne pielęgnacji jamy ustnej u pacjentów w oddziale intensywnej terapii. Pielęgniarstwo w Anestezjologii i Intensywnej Opiece 2015; 1: 41-48
    
  • Mędrzycka-Dąbrowska W., Pilch D., Kubisa Aneta. Zalecenia grupy roboczej do spraw praktyki PTPAiIO w sprawie wytycznych pielęgnowania jamy ustnej i nosowej u dzieci w oddziale intensywnej terapii. Pielęgniarstwo w Anestezjologii i Intensywnej Opiece 2017: 3(2):61-66

• ochrona przed uszkodzeniami oczu chorych leczonych w OIT:
  
  • Mędrzycka-Dąbrowska, W., Czyż-Szypenbejl, K., Kwiecień-Jaguś, K., Lewandowska K., Ozga, D. Zalecenie w sprawie pielęgnowania oka u pacjenta nieprzytomnego wentylowanego mechanicznie w oddziale intensywnej terapii. Zalecenia Grupy Roboczej ds. Praktyki Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki. Warszawa: Evereth Publishing Sp. z o. o., 2018
    

• ujednolicenie oznakowania leków znieczulających:
  
  • Mędrzycka-Dąbrowska, W., Czyż-Szypenbejl, K., Kwiecień-Jaguś, K., Lewandowska, K. Zalecenie w sprawie oznakowania strzykawek, linii infuzyjnych oraz płynów w oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii. Zalecenia Grupy Roboczej ds. Praktyki Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opiek. Warszawa: Evereth Publishing, 2018.

fot. archiwum prywatne