Nowa metoda terapeutyczna leczenia udaru mózgu

22.07.2022

Prof. Bartosz Karaszewski

Z powodzeniem zastosowano nową metodę terapeutyczną leczenia udaru mózgu opracowaną przez zespół pod kierownictwem prof. Bartosza Karaszewskiego, kierownika Katedry Neurologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Badania prowadzono w ramach dwóch projektów finansowanych z Agencji Badań Medycznych na łączną kwotę ponad 30 mln zł.

– U pierwszego na świecie pacjenta leczonego zaproponowanym przez nas schematem, uzyskaliśmy ustąpienie wszystkich objawów ostrego udaru mózgu, które uwzględnia tzw. skala NIHSS – mówił prof. Bartosz Karaszewski, główny badacz projektu. – Jeśli badania wykażą skuteczność, każdego roku do normalnej albo prawie normalnej aktywności życiowej po udarze mózgu powracać będą dodatkowo dziesiątki, a może nawet setki osób w skali takiego kraju jak nasz, a zapewne w takim przypadku standardy te zaimplementowałyby także towarzystwa międzynarodowe.

Udar mózgu jest najczęstszą przyczyną trwałej niepełnosprawności ludzi dorosłych na świecie i jedną z najczęstszych przyczyn zgonów. Aż 85% wszystkich udarów mózgu stanowią udary niedokrwienne (UNM) – powodowane ostrym zamknięciem lub krytycznym zwężeniem tętnicy wewnątrzczaszkowej lub domózgowej. Bezpośrednią przyczyną ponad 20% UNM jest zatorowość sercowo-tętnicza. Jest to sytuacja, w której skrzepliny w jamach serca z prądem krwi docierają do- i powodują zamknięcie jednej z tętnic domózgowych.

– Odjęło mi mowę, zacząłem bełkotać, miałem trudności z utrzymaniem równowagi, twarz mi się wykrzywiła. Chciałem coś mówić, ale było mi bardzo trudno. Powiedziałem tylko – „karetkę”. Doktor, który mnie przyjmował zaproponował leczenie w ramach testowanej terapii dla takich pacjentów jak ja. Gdy to usłyszałem, nie miałem wątpliwości, chciałem wrócić do pracy, być samodzielny. Kiedy doktor zaproponował udział w badaniu, wiedziałem, że to szansa – opowiada pan Edward, uczestnik badania klinicznego.

Klinika Neurologii Dorosłych GUMed – miejsce pierwszego zastosowania nowatorskiej metody

W ramach grantów ABM zespół badaczy GUMed realizuje projekty STROACT i WAKE-IN, które mają na celu stworzenie nowych możliwości terapeutycznych w określonych grupach pacjentów z ostrym udarem niedokrwiennym mózgu. W pierwszym z nich badana jest skuteczność stworzonego przez naukowców, złożonego schematu farmakoterapii u pacjentów, u których doszło do zamknięcia małej albo średniej tętnicy doprowadzającej krew do mózgu u osób na stałe przyjmujących tzw. leki przeciwkrzepliwe. To największa grupa pacjentów z udarem mózgu, którzy – nawet jeśli odpowiednio szybko trafią do szpitala – w tej chwili nie mogą otrzymać żadnego leczenia przyczynowego – z potencjalnie radykalnym efektem terapeutycznym.

Hipotezą badania STROACT jest to, że pacjenci przyjmujący najpopularniejsze nowe antykoagulanty w przypadku wystąpienia udaru niedokrwiennego, jeśli nie są w grupie kwalifikującej się do trombektomii mechanicznej, mogą otrzymać skuteczne leczenie reperfuzyjne według nowego – badanego przez naukowców schematu.

– Wokół było sporo osób. Duża sala, po bokach łóżka innych pacjentów. Monitory, dźwięki. Doktor badał mnie kilka razy. Miałem podawane kroplówki i leki, które miały pomóc. Wszystko pamiętam do momentu, gdy obniżyło mi się ciśnienie krwi. Później znowu jaśniej. Mowa wróciła, lepiej czułem swoje usta, prawa ręka znowu dobrze pracowała. Jeszcze tego samego dnia wszystkie objawy ustąpiły. Przyjechała żona. Dalej pracuję, nie mam z tym żadnych problemów. Wędkuję z wnukiem – cieszy się pan Edward, uczestnik badania klinicznego.

W projekcie WAKE-IN zostanie zbadana skuteczność inwazyjnej metody leczenia udarów niedokrwiennych – trombektomii mechanicznej w określonych, precyzyjnie wyselekcjonowanych grupach pacjentów, u których doszło do zamknięcia dużej tętnicy doprowadzającej krew do mózgu, ale którzy według dzisiejszych standardów nie mogą być poddani takiemu zabiegowi.

Szczegółowe informacje dotyczące niekomercyjnych badań klinicznych realizowanych w GUMed można znaleźć na stronie badaniakliniczne.gumed.edu.pl.

fot. Paweł Sudara/GUMed