Pilotażowy program leczenia udarów w szpitalu GUMed

28.08.2018

prof. Bartosz Karaszewski

Klinika Neurologii Dorosłych UCK jest jedynym ośrodkiem w Polsce Północnej zakwalifikowanym przez Ministerstwo Zdrowia do pilotażowego programu leczenia inwazyjnego udarów niedokrwiennych mózgu metodą trombektomii mechanicznej. Koordynatorem systemu leczenia udarów mózgu w szpitalu klinicznym naszej Uczelni jest prof. Bartosz Karaszewski, kierownik Katedry Neurologii GUMed, ordynator Kliniki Neurologii Dorosłych. Część zabiegowa wieloetapowego procesu terapeutycznego realizowana jest w pracowni naczyniowej Zakładu Radiologii pod kierunkiem prof. Edyty Szurowskiej.

Klinika Neurologii Dorosłych i Zakład Radiologii rozpoczęły leczenie udarów niedokrwiennych mózgu metodą trombektomii mechanicznej już w 2015 r., jako jeden z pierwszych ośrodków w kraju. W tym samym roku Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku wypracowało system dostępu do tej metody terapeutycznej 24 h/7 dni w tygodniu potencjalnie dla wszystkich pacjentów regionu.

Do tej pory w szpitalu klinicznym Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego przeprowadzono już ponad 80 zabiegów trombektomii mechanicznej, a liczba procedur rośnie w coraz szybszym tempie. Trombektomia daje szanse na powrót do sprawności chorym po najcięższych udarach. Zabieg polega na mechanicznym usunięciu zatoru lub zakrzepu ze światła naczynia. Kwalifikują się do niego pacjenci z najcięższymi udarami – spowodowanymi ostrą niedrożnością największych tętnic domózgowych i mózgowych. W tej grupie chorych, do czasu wprowadzenia trombektomii, rokowanie było w zdecydowanej większości niekorzystne nawet w przypadku zastosowania tzw. leczenia trombolitycznego (stosowanego w celu „rozpuszczenia” skrzepliny).

Wyniki największych jak do tej pory badań światowych wskazują, że poszerzenie panelu terapeutycznego o trombektomię mechaniczną może pozwolić na uzyskanie dobrego rokowania (co oznacza powrót do samodzielności) u ponad połowy leczonych. Efekty kliniczne takiego postępowania w UCK wypadają jeszcze korzystniej dla chorych:

– Biorąc pod uwagę nasze dane za 2017 r., szansa na uzyskanie samodzielności w grupie pacjentów z tak rozległymi udarami mózgu leczonych w naszej Klinice może wynieść nawet ponad 60% – mówi prof. Bartosz Karaszewski, kierownik Katedry Neurologii GUMed, ordynator Kliniki Neurologii Dorosłych UCK.

Udar mózgu jest trzecią co do częstości przyczyną śmierci dorosłych, a także najczęstszą przyczyną ich trwałego kalectwa. W Polsce choroba dotyka ok. 80 tys. osób rocznie. Najczęstsze pierwsze symptomy udaru to nagle pojawiające się: drętwienie lub osłabienie mięśni jednej strony ciała i asymetria twarzy (opadający kącik ust po jednej stronie), trudności z mówieniem i rozumieniem mowy, zaburzenia widzenia, zawroty głowy i zaburzenia równowagi oraz silny ból głowy. Objawy mogą występować łącznie lub każdy z osobna.

Chory z podejrzeniem udaru mózgu musi jak najszybciej trafić do szpitala dysponującego odpowiednim zapleczem – to jest posiadającego w strukturze oddział udarowy.

Standardowo leczenie trombolityczne stosuje się do 4,5 godziny, a mechaniczne (trombektomię) do 6 godzin od wystąpienia pierwszych objawów, chociaż w rzadkich sytuacjach klinicznych każde z nich można wdrożyć także później. Im szybciej rozpocznie się terapię tym większa jest szansa na uniknięcie rozległego trwałego deficytu neurologicznego i na powrót sprawności.